عنوان مقاله: چارچوب پیشنهادی برای تحقیق پیرامون مطالعات مدیریت از دیدگاه اسلامی
موضوع: مدیریت اسلامی
چکیده: این نوشتار تلاشی اتدک برای ترسیم برخی جهت ها برای تحقیق در زمینه ی حوزه ی در حال ظهور مطالعات مدیریت از دیدگاه اسلام است. ابتداً با انجام این تحقیق، یک موردپژوهی و پس از آن دلایل بی علاقگی و انتقادهای احتمالی برای بحث در باره آنها ارائه می شود. موضوع محوری این مقاله براساس یک نوع شناسی از رویکردها است. که در قالب چهار رویکرد به صورت عامیانه بیان شده که عبارت است از: طلا را بیاب، شکافتن زره، حفره را عمیق تر کن. و Hands-on همزمان چهار جهت تحقیق بر حسب محیط، سازمان، رابطه سازمان با محیط و مدیریت اثربخش سازمانها مشخص می شود. براساس این چهار جهت چارچوب تحقیق تکامل می یابد. هنگامی که چارچوب تحقیق با رویکرد های تحقیقی ممزوج شد، کوششی وسیع برای تحقیق ظهور می کند که سپس به تشخیص موارد تحقیق منجر می شود. این مقاله با پیشنهاد جنبه های خاص دیگری از تحقیق یا برنامه تحقیق سطوح تحلیلی، انتخاب طرح تحقیق، شیوه های تحقیق و چارچوب زمانی ادامه می یابد.
پرده ی سفید
به نام خدا
وقتی پرده ی سفیدی بر سردر خانه ای به نام زیبای حسین تو را به سوی خود می خواند ،آن هنگام که صدای چاوش خوان السلام علی الحسین ع را نیروبخش حنجره ونوازش دهنده ی گوشهای شنوایی می کند که دل به نور بسته اند و طلب عشق حقیقی می نمایند ، اشک به رفتن وشستن می شتابد واز غبارروبی مشتاقانه و شتابان برای سفری معنوی با تو سخن می گوید. چه کسی از دل شکسته تو باخبر است؟ کدام غریبه می داند که تو را در سر هوای پرکشیدن به کجاست؟ این رفیق شفیق وهمدم خلوت علی ع است که امروز هم به یاری و همدلی با تو چمدان سفر می بندد وآب پشت پای دلت می ریزد وآن زمزمه ی آهنگین وآتشین همراه خود را از حنجره ی ضعیفت که از خفقان فضای پدید آمده از جورشیطان نفس سر داده است بدرقه ات مینماید وگاه تا پای قطار با تو می آید. به کجا که نمی رود این دل،آه که چه غبطه می خوری به حال کربلایی وصدبار آرزو می کنی کاش تو را هم به عنوان خادم زوارالحسین و بدون گذر نامه ی معمول و صوری بلکه با امضای ناخدای کشتی نجات ثبت نام می کردند و از روزمرگی و ماتم زدگی ناشی از بهت و حیرت ناشی از مشاهده ی خود ودیگرانی که بعضاً شباهت به مسخ شدگان دارند اوقاتی را فاصله می گرفتی و در خلوت سپیده دمان که هوای پاک معنویت و صداقت براثر ناله ی شب زنده داران آماده ی تنفس بود. استشمام می کردی عطر عاشقی را وبا چند نفس عمیق و ورزش روح و جسم توأمان درب منزلی را می زدی که مطمئن بودی گشوده خواهد شد. آن وقت با سلام گرمی که حرارتش در گرمای اشکهایت مجسم می شود ، اذن دخول میگرفتی و بغض می شکستی واشک عزا می ریختی و به محضر مولایت عرض می کردی که ای زینت نام عابدان ، سرور سجده کنندگان به درگه حق یا علی ابن الحسین و ای زینت پدر و وارث بلاغت کلام علوی ، آمده ام تا بگویم شما غریب نیستید ومحبین بسیاری سعی در کسب نشان از شما دارند و با ادب واحترام از آن برگزیدگان می خواستی که برگوشه ی شال عزایت و چادر و پیراهن مشکی که برتن نموده ای مهر قبول بزند وآن لحظه باز با نفسی دیگر ریه ات راطراوت می بخشیدی از عطر حسین بابوی سیبی که به مشامت می رسید و اشکی که می رفت آن را تا عمق وجودت جاودانه سازد. آری خوب می دانی که این گونه نفس گرفتن است که بغض وکینه نسبت به دشمنان آل علی (ع) را در تو جاودان می سازد و محبت ایشان را پایدار ، پس دم را غنیمت می دانستی و با زمزمه ی دعای عهد ، گام بر می داشتی به سمت بین الحرمین و بعد از به جا آوردن ادب و زیارت درحرمین شریفین حرف دل می گفتی با مولایت حسین (ع) و دعا می کردی اللهم اجعل محیای محیا محمد وآل محمد ومماتی ممات محمد وال محمد.
تهیه و تنظیم : اسماعیل آرمیون
محرم1429 هجری قمری
قهرمانی رویایی تیم محبوب خودمان پرسپولیس را در مسابقات لیگ برتر به همه ایرانیان ، مربیان و بازیکنان این باشگاه تبریک می گویم
روز پرستار گرامی باد
پرستاران، سپیدپوشانی که در مکتب عشق به بیماران زندگی میبخشند
پرستار یکی از اعضای کلیدی تیم مراقبت های بهداشتی و درمانی است که نقش او در:
- پیشگیری از بیماری ها
- حفظ تندرستی
- پیشبرد بهبود و برقراری بهداشت
- تسهیل در تطابق و تسکین درد و رنج بیمار
ارزنده و قابل تقدیر است.
پرستاری در اسلام
پرستاری از مجروحان و کمک به ناتوانان درفطرت و نهاد هر انسانی وجود دارد و در دین اسلام نیز اهمیت ویژه ای دارد. به طوری که در آیه 32 از سوره مائده آمده است "هر کس فردی را زنده کند و به جامعه پرتلاش انسان برگرداند مثل این است که همه مردم را زنده کرده است.
در جنگ های مسلمانان بانوان خاندان پیامبر (ص) و زنان مسلمانان در خدمات پرستاری شرکت می کردند.
حضرت زینب (س) در جنگ های صدر اسلام و کربلا از مجروحان مراقبت می کردند، لذا در کشور ما ولادت آن بزرگوار روز پرستار نامیده است.
پرستاری در ایران
در سال 1294 نخستین آموزشگاه پرستاری در ارومیه گشایش یافت و در سال 1297 آموزش پرستاری در تهران به طور رسمی شکل گرفت.
در سال 1327 مدرسه پرستاری دانشگاه شهید بهشتی و سال 1328 مدرسه پرستاری دانشگاه تهران تأسیس شد و به سرپرستی پرستاران خارجی شروع به کار کردند.
پس از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی تحولات چشمگیری در عرصه های مختلف ایجاد شد و تعدادی از مدارس پرستاری به دانشکده های پرستاری تغییر پیدا کردند و آموزش پرستاری به شکل آکادمیک ادامه یافت.
پرستاران همزمان با انقلاب اسلامی و مبارزات مردم با انجام خدمات مستمر خود خدمات ارزنده ای به انقلاب و مجروحین ارائه داند . همچنین در دوران دفاع مقدس، پرستاران از جمله گروه هایی بودند که حضور مستمری در خطوط مقدم جبهه داشته و هر جا مجروحی بود پرستاران و کادر امدادی بر بالین وی حاضر بودند. در بیمارستان های صحرایی و در سخت ترین شرایط به کمک مجروحین شتافته و در این راه شهدا و ایثارگران بسیاری تقدیم انقلاب کردند.
آموزش پرستاری در ایران
در حال حاضر 44 دانشکده پرستاری دولتی و بیش از یک صد دانشکده پرستاری مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور به تربیت پرستار می پردازد و سالیانه حدود 7000 پرستار فارغ التحصیل می شوند.
پرستاری در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا تدریس می شود. آموزش نظری در دانشکده های پرستاری ایران قابل رقابت با دانشکده های پرستاری پیشرفته ترین کشورهای جهان است.
شب میلاد دختر زهراست ...................... هر کجا بنگری شعف برپاست
خانه مصطفی شده گلشن ...................... دیده مرتضی شده روشن
فاطمه گشته صاحب دختر .................. بستر از دُرّ و لؤلؤ و گوهر
مونس و یار مجتبی آمد ........................ حامی شاه کربلا آمد
بهر تبریک و شادباش و درود ................... خدمت فاطمه ز حیّ ودود
عرشیان بهر تهنیت با هم ..................... گوی سبقت ربودهاند از هم
دومین دخت عترت و طاها .................. در طهارت چو مادرش زهرا
گوی سبقت ربوده از یعقوب ................ صابر اندر بلا چو صد ایوب
هدف از آفرینش زینب ......................... کربلا بوده سرّ این مطلب
پرچم دین اگر بود بر پا ........................ از حسین است و زینب کبری
بضعه مصطفی سلامٌ علیک ................... دختر مرتضی سلامٌ علیک
خیر مقدم عقیلة الهاشم ...................... جن و انس و ملک تو را خادم
نهضت کربلا ز تو سرپاست .................. بوستان ولا ز تو بر جاست
خطبههای تو منجی دین شد .................... موجب سربلندی دین شد
«عبد عاصی» شده غزلخوانت .......... به امید عطا و احسانت
عارفان با عشق عارف می شوند
بهترین مردم معلم می شوند
عشق با عارف مکمل میشود
هر که عاشق شد معلم می شود.
0.دغدغه معلم همیشه این است که حیات بشر، بر مدار ارزش ها و کرامت انسانی بچرخد و شناخت خدا و مکتب و دین، همت اساسی آدمی باشد و هیچ بیگانه ای را مجال تجاوز به فرهنگ ارزشی دین و میهن فراهم نیاید.
در این مسیر خطیر، بزرگانی گام نهاده اند که نامشان بر تارک زمان می درخشد. علامه شهید استاد مرتضی مطهری (رحمه الله) از همین طایفه مقدس است که در سنگر تعلیم و تعلم، به قله های رفیعی دست یافت تا آنجا که معمار انقلاب اسلامی ـ که خود معلمی بزرگ است ـ همه آثارش را مفید می داند و بهره برداری از آنها را سفارش می کند ...
ارزش و مقام معلم
شرافت و مرتبت معلم زمانی اهمیت دارد که بتواند شان خداوند و پیامبران را در وجود خود محقق سازد و پیوند انسان به هدف متعالی خلقت یعنی عبادت را برقرار سازد. لذا در این تعریف شهید مرتضی مطهری یکی از آن معلمان راستین است که اولاً با نگاه ترکیبی
ترکیبی به همه معارف بشری نظر می کند و ثانیا تمامی تلاشهای علمی و عملی را مقدمه ای برای عبادت می داند و در این راه به مرحله سوم دینداری راه می یابد و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را کامل می سازد. خداوند را می خوانیم که او رابا سالار و سرور شهیدان امام حسین (ع) محشور سازد.
هنر معلمی:
معلمی شغل و حرفه نیست، بلکه ذوق و هنر توانمندی است معلمی در قرآن به عنوان جلوه ای از قدرت لایزال الهی نخست ویژه ذات مقدس خداوند تبارک و تعالی است. در نخستین آیات قرآن که بر قلب مبارک پیغمبر اکرم (ص) نازل شد، به این هنر خداوند اشاره شده است:
اقرا باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقرأ و ربک الاکرم، الذی علم بالقلم، علم الانسان ما لم یعلم. (علق: 1ـ 5)
بخوان به نام پروردگارت که جهانیان را آفرید. انسان را از خون بسته سرشت بخوان ! و پروردگارت کریمترین است همان که آموخت با قلم، آموخت به انسان آنچه را که نمی دانست.
در این آیات خداوند، خود را «معلم» می خواند و جالب این که معلم بودن خود را بعد از آفرینش پیچیده ترین و بهترین شاهکار خلقت، یعنی انسان آورده است.
مقام معلم بودن خدا، بعد از آفرینش قرارداد. نوعی انسانی را که هیچ نمی دانست، به وسیله قلم آموزش داد که این از اوج خلاقیت و هنر شگفت خداوند در امر آفرینش حکایت دارد:
چو قاف قدرتش دَم بر قلم زد
هزاران نقش بر لوح عدم زد
از این رو، می توان گفت که هنر شگفت معلمی از آن خداوند عالم است.
شهید ثانی رحمت الله درباره هنر معلمی خداوند می فرماید:
خداوند از آن جهت به وصف (اکرمیت) و نامحدود بودن کرامتش، توصیف شد که علم و دانش را به بشر ارزانی داشته است. اگر هر مزیت دیگری، جز علم و دانش، معیار فضیلت به شمار می رفت، شایسته بود همان مزیت با وصف (اکرمیت) در ضمن این آیات همراه و هم پا گردد و آن مزیت به عنوان معیار کرامت نامحدود خداوند به شمار آید. کرامت الهی در این آیات با تعبیر «الاکرام» بیان شده است. چنین تعبیری می فهماند که عالی ترین نوع کرامت پروردگار نسبت به انسان با والاترین مقام و جایگاه او، یعنی علم و دانش هم طراز است.
به همین جهت امام خمینی (ره) می فرمود:معلم اول خدای تبارک و تعالی است ..... به وسیله وحی؛ مردم را دعوت می کند به نورانیت؛ دعوت می کند به محبت؛ دعوت می کند به مراتب کمالی که از برای انسان است.
معلم در کلام امام خمینی (ره):
نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست؛ انبیا هم معلم بشر هستند. تمام ملت باید معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش معلم باید باشند و تمام افرادش متعلم.
مقام معلم
می توان در سایه آموختن
گنج عشق جاودان اندوختن
اول از استاد، یاد آموختیم
پس، سویدای سواد آموختیم
از پدر گر قالب تن یافتیم
از معلم جان روشن یافتیم
ای معلم چون کنم توصیف تو
چون خدا مشکل توان تعریف تو
ای تو کشتی نجات روح ما
ای به طوفان جهالت نوح ما
یک پدر بخشنده آب و گل است
یک پدر روشنگر جان و دل است
لیک اگر پرسی کدامین برترین
آنکه دین آموزد و علم یقین
(شعر از مرحوم شهریار)
ادامه مطلب مقاله ای درباره روز معلم.....
فرزانگی ، فرزانگی نیست ، اگر بسیار مغرور شود و نتواند بگرید ، بسیار جدی و خشک شود و نتواند بخندد و بسیار خودبزرگ بین شود و نتواند دیگران را ببیند .
هر شری چاره ای دارد مگر حماقت.
جوانی ، رؤیایی زیباست ، اما شیرینیش گرفتار ملال کتابها می شود و بیداریش سخت و دشوار است .
آیا روزی فرا خواهد رسید که فرزانگان رویاهای جوانی و سرمستی یادگیری را با هم بیامیزند، همان گونه که ملامت ، دل های متخاصم را به یکدیگر نزدیک می کند؟
مردی را دیدم که از فرزانگی درخواست نجات می کرد ؛ اما فرزانگی به عجز و لایه های او گوش نمی داد، زیراغ او فرزانگی را، آن هنگام که در خیابان های شهر با او سخن می گفت ، تحقیر کرده بود.
سخنان حکمت را ، هنگامی که از دهان فرزانه ای خارج می شوند ، بیاموزید و آنها را در زندگی خود به کار بندید. با آنها زندگی کنید، اما با بازگویی آنها تظاهر مکنید، زیرا کسی که تکرار می کند آنچه را که نفهمیده است، بهتر از الاغی نیست که باری از کتاب بر پشت دارد. (جبران خلیل جبران)
انرژی های فنا پذیر و آلوده ساز
اگر جامعه جهانی و بویژه دولت صنعتی غرب در ادعاهای خود در مباحث مربوط به جهانی شدن و الزام های آن صداقت دارند?باید این صداقت را در همه امور نشان دهد. در زمینه منابع انرژی فسیلی?با توجه به دو ویژگی مهم این منابع? نگرش و برنامهریزی یکپارچه اهمیت فراوانی دارد.این دو ویژگی عبارتند از:فنا ناپذیر بودن و آلوده ساز بودن این منابع اگر نگاه واقعاً جهانی باشد?منابع محدود فسیلی متعلق به کل جامعه بشری است و پیامدهای زیست محیطی ناشی از مصرف بی روی? آن نیز گریبان کل جامعه بشری را می گیرد. بنابراین یک برنامه ریزی منطقی با نگرش های محدود ملی لازم است که در انتخاب ترکیب بهینه به استفاده از حامل های مختلف انرژی و منابع کل جامع? بشری توجه شود.در این چارچوب آیا منطقی خواهدبود که مثلاً در یک کشور?بعضی از حامل های انرژی به صورت غیر اقتصادی استفاده شوند و این کشور به هر دلیل یا بهانه ای ? از بهینه کردن ترکیب انرژی خود بازداشته شود و یا در جایی که بهینه ملی یا بهین? جهانی در تعارض قرار می گیرند?در فرایند جهانی شدن کدام را باید انتخاب کرد؟کشورهای صنعتی بعد از ده?70 تمام تلاش خود را برای به حداقل رساندن سهم نفت و گاز در سبد انرژی مصرفی خود داشته اند?اما سهم این منابع هرگز به صفر نرسیده است و نخواهد رسید و بنابراین باید از منابع هیدرو کربوری در سطح جامع? بین المللی به صورت بهینه استفاده کرد.استفاد? غیر بهینه یک کشور موجب محرومیت کل جامعه بشری خواهد شد?بنابراین منطق جهانی ایجاب می کند که جامعه بشری در مقابل وادار کردن یک کشور به استفاد? غیر بهینه از منابع انرژی خود موضع گیری کند.
با توجه به آنچه گفته شد?نیاز ایران به برق هسته ای آشکارتر می شود و برای دستیابی ایران به این فناوری باید به هر گونه همکاری ایران با اتحادیه اروپایی در زمین? انرژی اتمی در چارچوب همکاری گسترده در زمین? کل مقوله انرژی ? توجه شود .
دامن? کاربرد فناوری هسته ای
یکی از حوزه های کاربرد انرژی هسته ای صنایع غذایی است. پرتو دهی مواد غذایی فرایندی است که طی آن اشعه یونیزان برای تازه نگهداشتن غذا و کشتن میکروب ها مورد استفاده قرار می گیرد. برخی پرتو دهی مواد غذایی را تحت عنوان روش پاستوریزاسیون سرد نامیده اند.زیرا در این روش به جای انرژی گرمایی?انرژی اشعه برای از بین بردن میکروارگانیزم های بیماری زا به کار می رود. لیستر?پاستور و دیگران ارتباط بین فساد مواد غذایی را با وسایل و ظروف آلوده که به شیوع بیماری منجر می شود?مطرح کردند.پس از آن نه تنها تهی? غذا در زمان و مکان مورد نیاز بلکه جلوگیری از صدمه زدن به انسان نیز از اهداف مورد نظر بود. به کار گیری فرایند قرار دادن مواد غذایی در معرض انرژی اشعه تازگی ندارد. برای مثال قرن ها از انرژی خورشید برای حفظ گوشت?میوه و سبزی و ماهی استفاده شده است. اخیراً تشعشع مایکروویو و مادون قرمز برای گرم کردن غذا به کار می روند. فناوری پرتودهی تاریخچ? طولانی در مورد محصولات غیر غذایی دارد. این فناوری چند دهه برای اتصال متقاطع پلیمرهای مورد استفاده در لاستیک های اتومبیل ها?عایق دار کردن سیم ها?جوهرهای چاپ و محافظ های بسته بندی موادغذایی بکار رفته است؛همچنین به منظور استریل کردن حدوداً 50%همه مواد عرضه شده در وسایل پزشکی مانند بانداژها?نخ بخیه و پارچه های جراحی استفاده می شود و در حال حاضر محصولات مورد مصرفی همچون مواد آرایشی?پستانک بچه?حلقه های لاستیکی مخصوص گاز گرفتن کودک و ... همگی با پرتو دهی استریل می شوند. از دیگر حوزه های کاربرد انرژی هسته ای?صنعت است. رادیو ایزوتوپ ها? مواد رادیو اکتیوی که طبیعی اند یا بطور مصنوعی ساخته می شوند?کاربرد وسیعی در ابزار?اندازه گیری ها و دستگاه های تصویر برداری دارند. محور همه این کاربرد ها رادیو ایزوتوپ است. گر چه اشعه دیده نمی شود?اما براحتی می تواند با ابزار نوری صحیح تشخیص داده شود. علوم فضایی نیز از این تکنولوژی بی بهره نمانده است فناوری فوق نقش بسیار مهمی در اکتشافات فضایی دارد. با مطالعه علوم هستهای و بکارگیری این دانش می توانیم ماهوار ها?ایستگاه فضایی بین المللی و مسافران فضا را تقویت و حفاظت کنیم.از مهمترین کاربردهای انرژی هسته ای?بکارگیری آن در علم پزشکی است. پزشکی هسته ای و رادیولوژی همگی تکنیک های پزشکی هستند که مستلزم استفاده از پرتودهی یا رادیواکتیویته برای تشخیص?درمان و جلوگیری از بیماری اند. در حالیکه رادیولوژی تقریباً نزدیک به یک قرض است مورد استفاده قرار گرفته?پزشکی هسته ای حدوداً 50 سال پیش آغاز شد؛وبالاخره یکی از حوزه های مهم استفاده از انرژی هسته ای تولید الکتریسیته است. انرژی از منابع طبیعی از جمله ذغال?گاز?نفت?آب?باد?خورشید و در نهایت از منابع هسته ای ایجاد می شود. بخشی از این انرژی برای تولید برق استفاده می شود (دیگر بخش ها برای مثال شامل حمل ونقل می باشد) کارخانجات تولید برق گرما یا حرکت این منابع طبیعی را برای تولید برق بکار می برند? اما یکی از پاکیزه ترین روش ها از لحاظ محیطی برای تولید برق?استفاده از انرژی هسته ای است؛ با این وصف جایگاه انرژی اتمی با جنبه های وسیع و سودمند کاربردی مشخص بوده و اهمیتی که در بهبود کیفیت زندگی بشر دارد و نقش آن در پیشرفت علمی?صنعتی و اقتصادی جوامع روشن است.
انرژی هسته انرژی پایان ناپذیر
استفاده از انرژی هسته ای، یکی از اقتصادی ترین شیوه ها در دنیای صنعتی است و گستره عظیمی از کاربردهای مختلف، شامل تولید برق هسته ای، تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها، کشاورزی و دامداری، کشف منابع آب و ... را در بر می گیرد.
انرژی هسته ای در مجموع، مانند یکی از انرژی های موجود در جهان مثل انرژی بادی، آبی، گاز و نفت و ... است، اما در مقایسه با آنها جزو انرژی های پایان ناپذیر شمرده می شود، که از نظر میزان تولید انرژی پاسخگوی نیازهای بشر خواهد بود. یعنی انرژی حاصل از تبدیل ماده به انرژی برابر است با جرم ماده ضرب در سرعت نور به توان 2 که نشان دهنده انرژی زیاد حاصل از تبدیل مقدار کمی ماده به انرژی است.
انرژی هسته ای کاربردهای متعددی دارد که در یک تقسیم بندی کلی میتوان آن را به نظامی و غیرنظامی یا صلح جویانه تقسیم کرد. تولید برق، یکی از نیازهای روزمره و فوق العاده تأثیر گذار بر زندگی مردم است که اگر با صرفه اقتصادی بیشتر و آلودگی هرچه کمتر زیست محیطی همراه باشد به یقین خواهد توانست در اقتصاد کشور نقش بسزایی ایفا کند. انرژی هسته ای که از این دو شاخصه مهم برخوردار است، می تواند در این زمینه به کمک نیروگاه ها آمده و جهان را از بحران محدودیت منابع فسیلی رهایی بخشد. به همین دلیل، نیروگاه برق اتمی، اقتصادی ترین نیروگاهی است که امروزه در دنیا احداث می شود.
یکی از روشهای تشخیصی و درمانی ارزشمند در طب، پزشکی هسته ای است که در آن از ایزوتوپهای رادیو اکتیو (رادیو ایزوتوپ) برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریها استفاده می شود. گفتنی است از رادیو ایزوتوپ ها 60 سال است که برای شناسایی و درمان بیماریها استفاده می شود. با کشف شیوه های درمانی بیشتر و پیشرفت این راهها استفاده از رادیو ایزوتوپ هم گسترده تر شده است.
پرتودهی مواد غذایی، عبارت است از قرار دادن ماده غذایی در مقابل مقدار مشخصی پرتو گاما، به منظور جلوگیری از جوانه زنی بعضی محصولات غذایی مانند پیاز و سیب زمینی و همچنین کنترل آفات انباری، کاهش بار میکربی و قارچی بعضی از محصولات مانند زعفران و ادویه و تأخیر در رسیدن بعضی میوه ها به منظور افزایش زمان نگهداری آنها ..... در بخش کودها مطالعات مربوط به تغذیه گیاهی نیز از این روش استفاده می شود مانند نحوه جذب کودها و عناصر و ... .
با استفاده از تکنیک پرتوتابی هسته ای می توان تغییرات ژنتیکی مورد نظر را برای اصلاح محصول در توده های گیاهی به کار برد. برای نمونه کشور پاکستان که بیابان های وسیع و زمین های بایر فراوانی دارد، از راه کشاورزی هسته ای، ارقام پرمحصولی از گیاهان را در همین مناطق پرورش داده است.
نقش تکنیک های هسته ای در پیشگیری، کنترل و تشخیص بیماریهای دامی، نقش تکنیک های هسته ای در تولید مثل دام، نقش تکنیک های هسته ای در تغذیه دام، نقش تکنیک های هسته ای در اصلاح نژاد دام، نقش تکنیک های هسته ای در بهداشت و ایمنی محصولات دامی و خوراک دام.کاربرد تکنیک های هسته ای در مدیریت منابع آب همان بهبود دسترسی به منابع آب جهان، یکی از زمینه های بسیار مهم توسعه شناخته شده است. بیش از یک ششم جمعیت جهان در مناطقی زندگی می کنند که دسترسی مناسب به آب آشامیدنی بهداشتی ندارند. تکنیک های هسته ای برای شناسایی حوزه های آبخیز زیرزمینی، هدایت آبهای سطحی و زیرزمینی، کشف و کنترل آلودگی و کنترل نشت و ایمنی سدها به کار می رود. از این تکنیک ها، برای شیرین کردن آب شور و آب دریا نیز استفاده می شود. نمونه هایی برای طرح کاربرد انرژی هسته ای در بخش صنعت عبارتند از: تهیه و تولید چشمه های پرتوزایی کبالت برای مصارف صنعتی، تولید چشمه های ایریدیم برای کاربردهای صنعتی و بررسی جوشکاری در لوله های نفت و گاز، تولید چشمه های پرتوزا برای کاربردهای مختلف در علوم و صنعت از قبیل طراحی و ساخت انواع سیستم های هسته ای برای کاربردهای صنعتی مانند سیستم های سطح سنجی، ضخامت سنجی، چگالی سنجی و نظایر آن، اندازه گیری زغال سنگ، بررسی کوره های مذاب شیشه سازی برای تعیین اشکالات آنها، نشت یابی در لوله های انتقال نفت با استفاده از تکنیک هسته ای و ... اخبار ،اطلاعات،آشنایی،آموزش پزشکی هسته ای وانرژی هسته ایدانش تبدیل اورانیوم طبیعی که در طبیعت وجود دارد از طریق شکافت اتمها به اورانیوم غنی شده که دارای انرژی بسیار زیاد است، فناوری هسته ای نام دارد. فرآیند تهیه سوخت هسته ای از اورانیوم ، فرآیند بسیار پیچیده و ظریفی است و دانش انجام این کارازدانشهای پیشرفته بشری است. تبدیل اورانیوم به اورانیوم غنی شده ، راههای مختلفی دارد که دو نوع رایج آن از طریق دستگاههای سانتریوفوژ و از طریق لیزر می باشد. کشورهای قدرتمند جهان دانش هسته ای را انحصاری خود کرده اند. به راحتی اجازه دسترسی دیگران به این دانش را نمی دهند. در مقطع کنونی حدود 10 کشور این دانش را در اختیار دارند. انرژی هسته ای دارای کاربردهای فراوان است. در یک تقسیم بندی کلی می توان کاربردهای انرژی هسته ای را در دو بخش نظامی و غیر نظامی یا صلح جویانه قرار داد.
<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->
غنی سازی اورانیوم
امروزه آنچه که تحت عنوان انرژی هسته ای در سطح جهان بطور گسترده از آن استفاده می شود از طریق فرآیند شکافت هسته ای اورانیوم تامین می گردد.
برای آنکه بتوان از اورانیوم طبیعی تخلیص شده به عنوان سوخت جهت تولید انرژی هسته ای استفاده نمود می بایست عمل غنی سازی اورانیوم انجام شود. اورانیوم دارای سه ایزوتوپ یا گونه اتمی اورانیوم-234اورانیوم-235 و اورانیوم-238می باشد که فراوانی نسبی اورانیوم-234 بسیار اندک بوده و چنانچه از آن صرف نظر شود در آن صورت فراوانی نسبی اورانیوم-235برابر 7/0درصد و اورانیوم-238، 3/99% خواهد بود. غنی سازی اورانیوم یعنی بالابردن درصد فراوانی نسبی اورانیوم-235 از 7/0درصد به بالای 3درصد که در راکتورهای اتمی از اورانیوم3 الی 4درصد غنی شده به عنوان سوخت هسته ای استفاده می شود. انرژی حاصل از شکافت هسته ای اورانیوم در راکتورهای قدرت سبب بخارشدن آب و به حرکت درآوردن توربین ها جهت تولید برق می شود.
مقایسه انرژی سوخت های هسته ای و سوخت های فسیلی
چنانچه یک کیلوگرم اورانیوم-235بطور کامل در فرآیند شکافت هسته ای شرکت کند معادل 1000مگاوات برق در روز انرژی آزاد می گردد که معادل انرژی حاصل از انفجار 20000تن TNT است. اگر بهره تبدیل گرمای آزادشده به الکتریسیته 30%باشد در آن صورت مقدار هریک از سوخت های فسیلی گاز، نفت و ذغال سنگ مورد نیاز جهت تولید روزانه 1000مگاوات برق در ساعت حدود 5میلیون مترمکعب گاز، 6000تن نفت و 8000تن ذغال سنگ خواهد بود که برای حمل نفت روزانه 300کامیون و ذغال سنگ 400کامیون 20تنی مورد احتیاج است. این اعداد در مقایسه با انرژی حاصل از سوخت های فسیلی بسیار عظیم می باشد به این ترتیب ملاحظه می گردد که استفاده از انرژی هسته ای از هر لحاظ چه از نظر اقتصادی و چه از نظر عدم آلایندگی محیطی کاملا به صرفه بوده و با سوخت های فسیلی به هیچ وجه قابل مقایسه نمی باشد و بر همین اساس است که امروزه توجه به انرژی هسته ای در راس برنامه تمام کشورها قرارگرفته و کشور ما نیز درصد استفاده از این انرژی عظیم هسته ای می باشد.
تعداد نیروگاه های هسته ای در جهان
امروزه 430نیروگاه اتمی جهت تولید برق در جهان کار می کند که 100نیروگاه جدید نیز در دست اقدام است. از این تعداد 105نیروگاه در ایالات متحده آمریکا، 60نیروگاه در فرانسه، 54نیروگاه در ژاپن، 30نیروگاه در روسیه، 20نیروگاه در آلمان و در بلغارستان تنها با 7میلیون جمعیت 7نیروگاه 1000مگاواتی در حال فعالیت می باشد. در حال حاضر حدود 42درصد برق اروپا و 32درصد برق آمریکا و در مجموع 16درصد برق جهان از طریق هسته ای تامین می گردد.
برنامه انرژی هسته ای ایران در گذشته و حال در سال 1353 که مصرف برق کشور حدود 3500مگاوات و جمعیت کشور حدود 30میلیون و درآمد نفت حدود 22میلیارد دلار بود جهت یک برنامه توسعه 20ساله 20000مگاوات برق پیش بینی کرده بودند که مورد حمایت کامل آمریکا بود. اکنون که مصرف برق کشور حدود 30000مگاوات و جمعیت کشور بیش از دو برابر و درآمد نفت تنها حدود 24میلیارددلار و برنامه توسعه انرژی هسته ای کشور در یک دوره 20ساله 7000مگاوات می باشد، برای راه اندازی نخستین نیروگاه یک هزار مگاواتی با مخالفت جدی آمریکا مواجه هستیم.
این مخالفت آمریکا چیزی جز مخالفت با دانش هسته ای ایران (که به گفته البرادعی در رتبه دهم جهان قرار دارد) و نیز مخالفت با پیشرفت علمی کشور نیست و اتهام سعی در ساخت سلاحهای هسته ای و تبلیغات گسترده جهانی در این زمینه صرفا جهت جلوگیری از توسعه علمی و پیشرفت کشور و عقب نگهداشتن ایران اسلامی از دانش روز می باشد.
لزوم ایستادگی در استفاده از انرژی و فناوری هسته ای
شکی نیست که اگر کشور ما امروز از فناوری هسته ای چشم پوشی کند، در آینده که فرآیندهای هسته ای حرف اول تامین انرژی جهان را خواهد زد ، فرسنگها از دانش های نوین و تامین انرژی در عرصه جهانی فاصله خواهد گرفت و از آنجا که در سالهای اخیر مصرف سوخت در کشور ما به بیش از سه برابر افزایش یافته است پیش بینی گردیده است که در ظرف 40-30سال آینده اگر واردکننده نفت نباشیم صادرکننده آن نیز نخواهیم بود. به این ترتیب اگر کشور ما امروز از انرژی هسته ای بهره مند نشود، فردا نخواهد توانست انرژی مورد نیاز خود را تامین نماید و هر کشوری که نتواند انرژی مورد نیاز خود را تامین کند کشوری شکست خورده خواهد بود که استقلال و عزت دینی و ملی خود را به پای کشورهای پیشرفته مولد انرژی قربانی خواهد کرد. بر این اساس دستیابی به انرژی هسته ای برای کشور ما امری حیاتی است و همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند ما از انرژی و فناوری هسته ای دست نخواهیم کشید، چرا که پیشرفت کشور در تمام زمینه های علمی یک حلقه بهم پیوسته است و در آینده دانش هسته ای کانون توسعه علمی و پیشرفت شگرف کشورها را رقم خواهد زد و ما نباید از کاروان حرکت علمی جهان عقب بمانیم.
کاربرد های انرژی هسته ا ی
2- کاربرد انرژی هستهای در پزشکی هستهای و امور بهداشتی
1- کاربرد انرژی هستهای در تولید برق
از اهداف اعلام شدة ایران همواره تولید برق هستهای محوریت داشته است و در طول چهار دهة گذشته با توجه به روند روبه رشد توسعة اجتماعی و اقتصادی در ایران استراتژی بهرهبرداری از منابع فُسیلی از دو عامل محدود کننده متأثر شده است. از یک طرف ارتقای سطح زندگی و برنامههای بهبود شاخصهای اقتصادی نیازمند تأمین روند تقاضای صعودی انرژی در کلیة بخشهای خانگی و صنعتی داخلی میباشد و از طرفی اقتصاد ملی وابسته به درآمدهای نفتی است که رهایی از این دو عامل متضاد، مستلزم ایجاد یک استراتژی دراز مدت و تجدید نظر در روند استفادة بیرویه از منابع فُسیلی مدنظر بوده است؛ زیرا این منابع محدود بوده و متعلق به نسلهای آتی کشور نیز میباشند و از طرفی استفاده از آنها در صنایع تبدیلی نظیر پتروشیمی در قیاس با انرژی هستهای ارزش کمتری برای کشور در پی دارند در حالی که هزینة آن بالا است و مصرف این منابع در داخل کشور به عنوان سوخت به شدت ارز حاصل از صادرات نفت و گاز طبیعی را تحتالشعاع خود قرارداده است.
در صورت ادامة این روند تا چند دهة دیگر ایران به عنوان یکی از واردکنندگان نفت خام و برخی از فرآوردههای مرتبط با آن خواهد شد. از طرفی دولت یارانههای پنهان زیادی بابت مصرف سوخت در داخل کشور میپردازد که هزینههای تولید و توزیع این فرآوردههای سوختی نیز تأمین نمیگردد. بنابراین متکی بودن سیستم عرضة انرژی کشور به سوختهای فسیلی را غیرمنطقی ساخته و استفادة کشور از تکنولوژیهای جدید ازجمله تکنولوژی هستهای را در مقام مقایسه با سوختهای فسیلی، رقابتی میسازد.
به منظور تعیین سهم بهینة انواع نیروگاهها برای تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز کشور طی 20 سال آینده، نتایج استفاده از مدل برنامهریزی «KASP» که معروفترین و کاربردیترین مدل بهینهسازی سیستم عرضة انرژی الکتریکی است نشان میدهد که تا سال 1410 شمسی در سناریوی رشد متوسط حدود 7000 مگاوات و در سناریوی رشد بالای کلیة شاخصههای اقتصادی کشور سهم برق هستهای معادل 000/10 مگاوات خواهد بود. از این رو جمهوری اسلامی ایران سناریوی رشد متوسط مؤلفههای اقتصادی کشور و ساخت 6000 مگاوات برق هستهای علاوه بر نیروگاه در دست ساخت بوشهر (1000 مگاوات) را به عنوان برنامة اصلی توسعة نیروگاههای هستهای کشور تعیین نموده است در صورتی که تا بیست سال آینده تولید 7000 مگاواتی محقق شود به میزان 190 میلیون بشکه نفت خام در مصارف نیروگاهی کشور صرفهجویی شده است که ارزش اقتصادی آن بیش از پنج میلیارد دلار در سال برآورد میشود.
علاوه برصرفه اقتصادی دلایل زیر استفاده از انرژی هستهای را ضروری مینماید:
الف ـ منابع فسیلی محدود بوده و متعلق به نسلهای آتی میباشد
ب ـ استفاده از نفت خام در صنایع تبدیلی پتروشیمی ارزش بیشتری دارد
ج ـ تولید برق از طریق نیروگاه اتمی آلودگی نیروگاههای کنونی را ندارد.
ایران و نیاز به برق هسته ای
رشد اقتصاد جهانی?مهمترین محرک برای رشد تقاضای انرژی در جهان بوده است و از آنجا که کشورها برای رشد اقتصادی خود نیازمند انرژی هستند?همواره مقادیر بیشتری از آن را مطالبه می کند. در این میان اگر چه نفت در سال های گذشته به عنوان یکی از مهمترین منابع انرژی در جهان مطرح بوده است?اما محدودیت در منابع و فنا پذیری آن طی سال های آینده?دولت ها را به سوی استفاده از انرژی های نو رهنمون کرده است.
انرژی هسته ای در شمار یکی از این انرژیهای نو محسوب می شود و ایران بنابردلایل بسیار?وارد کارزار تأمین انرژی شده است تا سهم مناسبی از منافع حاصل از انواع فعالیت های هسته ای را به دست آورد?اما در این فرآیند پر فراز و نشیب?بر اثر جوسازی ایالات متحده در سطح جهان بر ضد ایران و طولانی شدن روند آن دستیابی کشورمان به فناوری هسته ای دغدغه امنیتی را برای کشورهای دیگر فراهم کرده است.به طوری که فضای حاکم بر این فرایندکاملاً سیاسی شده و از برخی نیازهای اساسی به آن غفلت شده است.صاحب نظران اقتصادی بر این باورند که این چنین محدودیت هایی نباید باعث شود تا ایران از دستیابی به فناوری های جدید دنیای امروز غافل بماند.مصرف برق کشور در دو سال گذشته به طور متوسط بیش از 7%در سال رشد کرده است. با توجه به برنامه های توسعه کشور?کلیه پیش بینی ها حکایت از آن دارد که این روند فزاینده همچنان ادامه خواهد داشت.از سوی دیگر?به دلیل وضعیت اقلیمی کشور و محدودیت های ظرفیت های برق-آبی?با وجود توسعه گسترده این منابع?سهم تولید برق از سدها و منابع آبی کشور ظرف 40 سال گذشته از بیش از 25%به کمتر از 4% کاهش یافته و تولید برق کشور بیش از پیش به نیروگاه های بخاری و گازی و یا سیکل ترکیبی وابسته شده است. این مساًله نیز بسیار با اهمیت است که به دلیل محدودیت منابع غنی ذغال سنگ در کشورمان?ذغال سنگ نیز سهمی در تولید برق ندارند و در آینده نیز نمی تواند سهم قابل توجهی در این زمینه داشته باشد?از این رو تولید انرژی برق در نیروگاه های کشوردر قیاس با متوسط جهانی نیز بیش از حد به سوختهای هیدرو کربوری وابسته است.همچنین باید توجه داشت فرایند تبدیل انرژی اولیه هیدروکربوری به برق? راندمان نسبتاً پایین و اثار منفی زیست محیطی دارد?بنابراین برای تأمین نیاز آینده کشور به نیروی برق?روی آوردن به تولید برق هسته ای اجتناب ناپذیربه نظر می رسد و به همین دلیل حتی در دوران رژیم گذشته?تولید برق هسته ای در برنامه های بلند مدت تأمین برق?انرژی مورد نیاز کشور لحاظ شده است و متوقف کردن برنامه های یاد شده به معنای آسیب به فرایند رشد و توسعه اقتصادی کشور خواهد بود.
استفاده از انرژی هسته ای، یکی از اقتصادی ترین شیوه ها در دنیای صنعتی است و گستره عظیمی از کاربردهای مختلف، شامل تولید برق هسته ای، تشخیص و درمان بسیاری از بیماریها، کشاورزی و دامداری، کشف منابع آب و ... را در بر می گیرد.
انرژی هسته ای در مجموع، مانند یکی از انرژی های موجود در جهان مثل انرژی بادی، آبی، گاز و نفت و ... است، اما در مقایسه با آنها جزو انرژی های پایان ناپذیر شمرده می شود، که از نظر میزان تولید انرژی پاسخگوی نیازهای بشر خواهد بود. یعنی انرژی حاصل از تبدیل ماده به انرژی برابر است با جرم ماده ضرب در سرعت نور به توان 2 که نشان دهنده انرژی زیاد حاصل از تبدیل مقدار کمی ماده به انرژی است.
انرژی هسته ای کاربردهای متعددی دارد که در یک تقسیم بندی کلی میتوان آن را به نظامی و غیرنظامی یا صلح جویانه تقسیم کرد. تولید برق، یکی از نیازهای روزمره و فوق العاده تأثیر گذار بر زندگی مردم است که اگر با صرفه اقتصادی بیشتر و آلودگی هرچه کمتر زیست محیطی همراه باشد به یقین خواهد توانست در اقتصاد کشور نقش بسزایی ایفا کند. انرژی هسته ای که از این دو شاخصه مهم برخوردار است، می تواند در این زمینه به کمک نیروگاه ها آمده و جهان را از بحران محدودیت منابع فسیلی رهایی بخشد. به همین دلیل، نیروگاه برق اتمی، اقتصادی ترین نیروگاهی است که امروزه در دنیا احداث می شود.
یکی از روشهای تشخیصی و درمانی ارزشمند در طب، پزشکی هسته ای است که در آن از ایزوتوپهای رادیو اکتیو (رادیو ایزوتوپ) برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریها استفاده می شود. گفتنی است از رادیو ایزوتوپ ها 60 سال است که برای شناسایی و درمان بیماریها استفاده می شود. با کشف شیوه های درمانی بیشتر و پیشرفت این راهها استفاده از رادیو ایزوتوپ هم گسترده تر شده است.
پرتودهی مواد غذایی، عبارت است از قرار دادن ماده غذایی در مقابل مقدار مشخصی پرتو گاما، به منظور جلوگیری از جوانه زنی بعضی محصولات غذایی مانند پیاز و سیب زمینی و همچنین کنترل آفات انباری، کاهش بار میکربی و قارچی بعضی از محصولات مانند زعفران و ادویه و تأخیر در رسیدن بعضی میوه ها به منظور افزایش زمان نگهداری آنها ..... در بخش کودها مطالعات مربوط به تغذیه گیاهی نیز از این روش استفاده می شود مانند نحوه جذب کودها و عناصر و ... .
با استفاده از تکنیک پرتوتابی هسته ای می توان تغییرات ژنتیکی مورد نظر را برای اصلاح محصول در توده های گیاهی به کار برد. برای نمونه کشور پاکستان که بیابان های وسیع و زمین های بایر فراوانی دارد، از راه کشاورزی هسته ای، ارقام پرمحصولی از گیاهان را در همین مناطق پرورش داده است.
نقش تکنیک های هسته ای در پیشگیری، کنترل و تشخیص بیماریهای دامی، نقش تکنیک های هسته ای در تولید مثل دام، نقش تکنیک های هسته ای در تغذیه دام، نقش تکنیک های هسته ای در اصلاح نژاد دام، نقش تکنیک های هسته ای در بهداشت و ایمنی محصولات دامی و خوراک دام.
کاربرد تکنیک های هسته ای در مدیریت منابع آب همان بهبود دسترسی به منابع آب جهان، یکی از زمینه های بسیار مهم توسعه شناخته شده است. بیش از یک ششم جمعیت جهان در مناطقی زندگی می کنند که دسترسی مناسب به آب آشامیدنی بهداشتی ندارند. تکنیک های هسته ای برای شناسایی حوزه های آبخیز زیرزمینی، هدایت آبهای سطحی و زیرزمینی، کشف و کنترل آلودگی و کنترل نشت و ایمنی سدها به کار می رود. از این تکنیک ها، برای شیرین کردن آب شور و آب دریا نیز استفاده می شود.
نمونه هایی برای طرح کاربرد انرژی هسته ای در بخش صنعت عبارتند از: تهیه و تولید چشمه های پرتوزایی کبالت برای مصارف صنعتی، تولید چشمه های ایریدیم برای کاربردهای صنعتی و بررسی جوشکاری در لوله های نفت و گاز، تولید چشمه های پرتوزا برای کاربردهای مختلف در علوم و صنعت از قبیل طراحی و ساخت انواع سیستم های هسته ای برای کاربردهای صنعتی مانند سیستم های سطح سنجی، ضخامت سنجی، چگالی سنجی و نظایر آن، اندازه گیری زغال سنگ، بررسی کوره های مذاب شیشه سازی برای تعیین اشکالات آنها، نشت یابی در لوله های انتقال نفت با استفاده از تکنیک هسته ای و ... .
دستیابی جمهوری اسلامی ایران به فناوری هستهای و بومی کردن این دانش روز بشری که در توسعه و پیشرفت کشور نقش بالایی ایفاء خواهد کرد، به یکی از چالشهای اصلی در سیاست خارجی تبدیل شده است. در مقطع کنونی تنها با یک عزم و اراده ملی میتوان از این بحران عبور کرد و توطئههای دشمنان انقلاب اسلامی با محوریت آمریکا و رژیم صهیونیستی را خنثی نمود. از این روی آشنایی اجمالی با کاربرد انرژی هستهایاز اهمیتبالاییبرخوردار است . در ایننوشتار بحث فناوری هستهای از زوایای مذکور مورد بررسی قرار میگیرد و به مواردی نیز اشاره خواهیم کرد :
2- کاربرد انرژی هستهای در پزشکی هستهای و امور بهداشتی
انرژی هستهای دارای کاربردهای فراوان است. در یک تقسیمبندی کلی میتوان کاربردهای انرژی هستهای را در دو بخش نظامی و غیرنظامی یا صلح جویانه قرار داد. ایران در طول سالیان اخیر هموارهتأکید بر استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای داشته و مسئولان بارها اعلام کردهاند که سلاحهای هستهای و بمب اتم در دکترین دفاعی کشور جایی ندارد. آمریکاییها قریب دو دهه است که ایران را متهم به تلاش جهت دستیابی به سلاحهای اتمی میکنند و مقصد نهایی ایران در فعالیتهای هستهای را دسترسی به سلاح اتمی اعلام میدارند. آمریکاییها و برخی دیگر از کشورهای غربی و همچنین رژیم صهیونیستی با تکیه بر قدرت رسانهای، اینگونه تبلیغ مینمایند که ایران با برخورداری از منابععظیم انرژیهای فسیلی، هیچگونه نیازی به انرژی اتمی ندارد، فلذا فعالیتهای هستهای ایران دارای مقاصد غیرصلحآمیز بوده و باید متوقف گردد. در داخل کشور نیز برخی از گروههای سیاسی با همین استدلال، معتقدند درحالیکه مجامع بینالمللی نسبت به فعالیتهای هستهای ایران بدگمان میباشند و ما هم با وجود منابع عظیم انرژی فسیلی نیاز مبرمی به انرژی جایگزین نداریم، بهتر است فعالیتهای هستهای کشور را متوقف نماییم. بنابراین آشنایی با موارد کاربرد صلحآمیز انرژی هستهای و تبیین نقش فناوری هستهای در پیشرفت و توسعه کشور بسیار ضرروری است .
انرزی هسته ای وتولید برق
بشر پس از پایان سوخت های فسیلی برای تامین انرژی دائمی مورد نیاز خود راهی جز استفاده از فرآیندهای هسته ای ندارد. در این مختصر ابتدا به شرح کلی انرژی هسته ای و جوانب آن و سپس توطئه درازمدت آمریکا در منطقه و علت مخالفت با استفاده کشورمان از انرژی و فن آوری هسته ای را مورد بررسی قرار می دهیم.
راه های تولید انرژی هسته ای
انرژی هسته ای به سه صورت از هسته های رادیو اکتیو منتشر می گردد:
1) انرژی آزاد شده همراه با انتشار ذرات آلفا و بتا و گاما و... که در کاربردهای رادیوایزوتوپی پزشکی، کشاورزی و صنعت از آنها استفاده می شود.
2) انرژی آزاد شده در فرآیند شکافت هسته ای، که در نیروگاههای هسته ای از این انرژی جهت تولید برق استفاده می شود. در این فرآیند بطور متوسط به ازای شکافت هسته ای یک کیلوگرم اورانیوم حدود 20میلیاردکیلو کالری گرما آزاد می گردد، این درحالی است که گرمای آزادشده در سوختن یک کیلوگرم نفت خام تنها حدود 11000کیلوکالری است.
3) انرژی آزاد شده در فرآیند جوش هسته ای که در خورشید تحت همین فرآیند در هر ثانیه 564میلیون تن هیدروژن در تشکیل 560میلیون تن هلیم در واکنش جوش هسته ای شرکت می کند و مابقی آن معادل 4میلیون تن به انرژی تبدیل می شود. به این ترتیب در هر ثانیه حدود 4میلیون تن از جرم خورشید کاسته شده و به انرژی تبدیل می شود، این انرژی معادل 23 10*8/3 کیلوژول می باشد که از این انرژی روزانه معادل 19 10*5/1کیلوژول به سطح زمین می رسد، این مقدار تقریبا معادل تمام انرژی است که بشر تاکنون مصرف کرده است. (درحال حاضر مصرف انرژی روزانه بشر حدود 14 10*5/6کیلو ژول است). از آنجا که جهت انجام فرآیند جوش هسته ای دمایی در حدود 10 تا 100میلیون درجه سانتیگراد (دمای درونی خورشید) لازم است و دسترسی به این دما کار مشکلی است، لذا تولید این انرژی در حال حاضر چندان میسر و به صرفه نبوده و تلاش های گسترده علمی در سطح جهانی در جریان است که بتوان به شیوه ای کاربردی از این فرآیند به عنوان منبع تولید انرژی استفاده کرد و از آنجا که حدود 015/0درصد آب اقیانوسها را آب سنگین (D2O) تشکیل می دهد، براساس محاسبه چنانچه هیدروژن سنگین یعنی دوتریوم (D) موجود در یک گالن آب اقیانوس استخراج و در فرآیند جوش هسته ای شرکت داده شود، معادل 300گالن بنزین انرژی آزاد می گردد. به این ترتیب پیش بینی می شود با گسترش فناوری جوش هسته ای، در آینده تهیه انرژی از طریق جوش هسته ای امکان پذیر گشته و آب اقیانوسها عملا به عنوان منبعی تمام نشدنی جهت تولید انرژی به کار گرفته شود.